Οδηγίες για το νεογέννητο παιδί σας

Πως πρέπει να σιτίζεται ένα βρέφος

Ο όρος «θρέφω» όσον αφορά τα βρέφη σημαίνει ταυτόχρονα «ανακουφίζω» και «δίνω τροφή», είτε αυτό γίνεται με το στήθος της μητέρας, είτε με το μπουκάλι – μπιμπερό.

Η ώρα της σίτισης του βρέφους δεν είναι μια απλή στιγμή θρέψης και δεν έχει να κάνει μόνο με την διατροφή του αλλά με την ανατροφή του από το πρώτο της ξεκίνημα. Είναι μια ξεχωριστή στιγμή εγγύτητας του γονέα και του παιδιού. Είναι μια στιγμή αμοιβαίου δοσίματος μεταξύ του γονέα και του παιδιού. Είναι μια στιγμή γνωριμίας του χαρακτήρα και διαμόρφωσής του.

Όλα αυτά συμβαίνουν αυτόματα κατά τον Μητρικό Θηλασμό. Ακόμη μια σπουδαία υπεροχή του Μητρικού Θηλασμού πέραν από την υπεροχή και την ειδικότητα της σύστασης του γάλατος. Όπως λοιπόν απολαμβάνει όλα τα παραπάνω ένα θηλάζον βρέφος πρέπει να τα απολαμβάνει κι ένα βρέφος κατά τη σίτιση με το μπιμπερό. Πρέπει να υπάρχουν πάντα δύο πρόσωπα μεταξύ ενός μπιμπερού. Έτσι καθώς προσφέρετε στο βρέφος το μπιμπερό, προσφέρετέ του ταυτόχρονα τα μάτια σας, το δέρμα σας, τη φωνή σας, τη φροντίδα και την τρυφερότητά σας. Το μωρό θα σας επιστρέψει πίσω πολλά περισσότερα από ένα άδειο μπουκάλι.

Η ξεχωριστή ζεστασιά που προσφέρει η άμεση επαφή δέρμα με δέρμα μπορεί να επιτευχθεί φορώντας η μητέρα μπλούζες με κοντά μανίκια και μερικώς να ξεντύνει τον εαυτό της και το μωρό κατά τη διάρκεια της σίτισης ακόμη και όταν είναι χειμώνας.

Κρατήστε το μπιμπερό στην προέκταση του στήθους, σαν να προέρχεται από το σώμα σας και κοιτάξτε το βρέφος κατάματα.

Επικοινωνήστε με το μωρό σας κατά την διάρκεια της σίτισης με λόγια τρυφερά. Να θυμάστε ότι αυτό που θέλετε να πετύχετε είναι το βρέφος να νιώσει ότι το μπουκάλι είναι μέρος του σώματός σας. Στα περισσότερα βρέφη, θηλάζοντα και μη, αρέσει πιο πολύ η ησυχία την ώρα που κάνουν θηλαστικές κινήσεις και η επικοινωνία με κουβέντες κατά την διάρκεια των μικρών παύσεων.

Παρακολουθήστε το μωρό σας για σημάδια κοινωνικότητας κατά τη σίτιση. Τελικώς με την παρατήρηση θα διαμορφώσετε ενστικτωδώς το στυλ που ταιριάζει στο ρυθμό σίτισης του δικού σας μωρού.

Να θυμάστε ότι το μωρό πρέπει να αισθάνεται ότι το θρέφει ένας άνθρωπος κι όχι ένα μπουκάλι!

Με τι πρέπει να σιτίζεται ένα βρέφος

Το μητρικό γάλα αποτελεί ιδεώδη τροφή για το παιδί σας, το προστατεύει από λοιμώξεις και αλλεργίες, είναι ευκολόπεπτο, πάντα προσιτό και στη κατάλληλη θερμοκρασία. Συμβάλλει στην αύξηση της επιβίωσης των προώρων, στην αύξηση του δείκτη νοημοσύνης, στην πρόληψη από την παχυσαρκία, κ.α.λ. χρόνια νοσήματα του μεταβολισμού και του νευρικού συστήματος. Ακόμη συμβάλλει στην ηρεμία του βρέφους, λόγω ειδικής ορμόνης στο γάλα, και βοηθάει στην ανάπτυξη υγιούς δεσμού μεταξύ μητέρας και παιδιού.

Όσον αφορά την μητέρα, πέρα από την οικονομία, την ευκολία στη σίτιση και στις εξόδους με το παιδί, βοηθάει στο φυσικό χάσιμο βάρους διότι καταναλώνει πολλές θερμίδες κατά τον θηλασμό, προστατεύεται η υγεία της και κατά 98% έχει αντισυλληπτική δράση.

Η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών είναι σε θέση να θηλάσουν ικανοποιητικά το βρέφος τους. Πολλές γυναίκες όμως δυστυχώς εγκαταλείπουν νωρίς την προσπάθεια, πιστεύοντας ότι το γάλα τους είναι λίγο ή αραιό. Αυτό συμβαίνει γιατί η παραγωγή γάλατος τις πρώτες μέρες είναι σχετικά μικρή. Το γάλα όμως, αυξάνει προοδευτικά όσο πιο συχνά βάζουμε το παιδί στο στήθος.

Επομένως χρειάζεται επιμονή και υπομονή και προ πάντων, μη δίνεται άλλα υγρά στο ενδιάμεσο των γευμάτων.

Πριν το θηλασμό πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι εάν έχετε προηγουμένως αλλάξει πάνα στο μωρό σας , το στήθος το πλένετε μια φορά τη μέρα στο καθημερινό σας ντους τις άλλες μόνο με νερό ή και καθόλου, εκτός αν έχετε πληγωμένες θηλές.

Σε κάθε γεύμα δίνετε αρχικά τον ένα μαστό μέχρις ότου χορτάσει το βρέφος κι αν δεν χορτάσει θα του προσφέρεται και το άλλο στήθος. Στο επόμενο γεύμα ξεκινάτε με το μαστό που δώσατε τελευταίο.

Πρέπει να κρατώ κάποιο ωράριο θηλασμού;

Όχι, ο θηλασμός πρέπει να είναι ελεύθερος, χωρίς ωράριο και διαρκεί όσο χρειάζεται για να πάρει το νεογνό την τροφή του. Τα μωρά που θηλάζουν τρώνε πιο συχνά από τα μωρά που παίρνουν τεχνητή διατροφή. Στη συνέχεια όμως καθώς μεγαλώνουν μπαίνουν σε ένα ρυθμό.

Αναγνωριστικά σημάδια πείνας: γρήγορες κινήσεις των ματιών λίγο πριν την αφύπνιση, ανησυχία, βάζουν χέρια ή γροθιά στο στόμα, κάνουν θηλαστικές κινήσεις με το στόμα ή ανιχνευτικές κινήσεις με το κεφάλι – γυρνάει το στόμα προς τη θηλή (όταν το πάρεις αγκαλιά). Το κλάμα είναι η τελευταία ένδειξη ότι το μωρό πεινάει!

Πρέπει να το ξυπνάω για να φάει;

Όχι δεν χρειάζεται. Αν περάσουν 4 ώρες από το τελευταίο γεύμα, ξεντύστε το και αλλάξτε του την πάνα. Αυτό πολύ πιθανόν να το ξυπνήσει. Πάντως ένα φυσιολογικό τελειόμηνο παιδί ξέρει πότε πρέπει να φάει. Εκτός αν ο παιδίατρος σας δώσει διαφορετικές συμβουλές.

Η συχνή επαφή δέρμα με δέρμα με το μωρό σας, βοηθάει στην εγκατάσταση και στην ενίσχυση του μητρικού θηλασμού.

Πως μπορώ να ξέρω ότι το βρέφος μου παίρνει όσο γάλα χρειάζεται;

Αυτό είναι σίγουρο εφόσον:

μετά το θηλασμό το βρέφος δείχνει ικανοποιημένο και κοιμάται για τουλάχιστον 2 ώρες ή
- οι κενώσεις του είναι μαλακές και συχνές ή τουλάχιστον 3 / 24ωρο
- βρέχει τουλάχιστον 5-6 πάνες το 24ωρο

Πάλι κλαίει, τι να κάνω;

Ένα μωρό κλαίει για πολλούς λόγους. Ίσως η πάνα του είναι πάλι γεμάτη ή βρεγμένη. Ίσως να διανύει ένα διάστημα ραγδαίας ανάπτυξης. Ίσως να θέλει να παρηγορηθεί στο στήθος σου ή να κοιμηθεί. Δοκίμασε να το θηλάσεις λίγο ακόμα.
Αν δεν θέλει, κράτησε το όρθιο μήπως θέλει να ρευτεί.
Μπορεί να θέλει να το κουνήσεις, να του τραγουδήσεις, γιατί έχει πονάκια ή γιατί απλά και μόνο θέλει να βρεθεί στην αγκαλιά σου.
Σκέψου που βρισκόταν πριν λίγες μέρες και πόσο πολύ χρειάζεται την αγκαλιά και το άγγιγμα σου! Τα μωρά δεν κλαίνε για να μας χει`ραγωγήσουν, είναι πολύ μικρά για να έχουν την ικανότητα της λογικής σκέψης. Κλαίνε γιατί έχουν κάποια ανάγκη. Όσο προσπαθεί ο γονιός να καλύψει αυτήν την ανάγκη, τόσο πιο πολύ μαθαίνει το παιδί του και αναπτύσσεται σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσά τους, η οποία αποδίδει καρπούς αργότερα στη νηπιακή ηλικία. Άρα λοιπόν η άμεση ανταπόκριση στο κλάμα με οποιοδήποτε τρόπο, ακόμη και αγκαλιά δεν κακομαθαίνει το βρέφος.

Πως να θηλάζω μπροστά σε άλλους;

Είναι εύκολο αρκεί να φοράς ρούχα που ανασηκώνονται από τη μέση, όπως μια φαρδιά μπλούζα, πουκάμισο, κ.λ.π. Γύρισε ελαφρά την πλάτη σου προς τους άλλους μέχρι το μωρό σου να πιάσει στο στήθος και μετά κάθισε αναπαυτικά. Κανείς δεν μπορεί να ξεχωρίσει αν το μωρό σου θηλάζει ή κοιμάται. Μάθε να θηλάζεις διακριτικά, αν νιώθεις άβολα μπροστά σε άλλους. Θα δεις με τον καιρό πως αυτό θα σε βοηθήσει να θηλάζεις οπουδήποτε, με μεγάλη ευκολία.

Το παιδί μετά την έξοδο από το νοσοκομείο συχνά είναι ανήσυχο τις πρώτες μέρες στο σπίτι. Μην ανησυχείτε όμως, σύντομα θα προσαρμοστεί στο νέο του περιβάλλον και θα ηρεμήσει.

Το δέρμα του παιδιού σας

Πολλά μωρά γεννιούνται με προσωρινά σημάδια από τη γέννα. Τα σημάδια αυτά αποτελούνται από κόκκινες ή ροζ κηλίδες, που εμφανίζονται συνήθως στα βλέφαρα και τον αυχένα. Οι κηλίδες αυτές είναι αθώες και φεύγουν με την πάροδο του χρόνου. Το νεογνό παρουσιάζει επίσης συχνά παροδικά εξανθήματα που φέρουν διάφορα ονόματα. Από τα πιο συνηθισμένα είναι η ιδρώα ή δρωτσίλα.

Το κεφάλι

Μπορεί να εμφανίζει διογκώσεις αμέσως μετά τον τοκετό λόγω συμπίεσής του στο γεννητικό σωλήνα, οι οποίες όμως δεν χρειάζονται καμία θεραπεία. Το κεφάλι επίσης εμφανίζει στην κορυφή διάφορα “απαλά” σημεία που αντιστοιχούν στα σημεία ένωσης των οστών. Τα σημεία αυτά θεωρούνται ευαίσθητα από τους γονείς και φοβούνται να τα αγγίξουν. Δεν υπάρχει όμως κανένας λόγος ανησυχίας και μπορείτε άφοβα να πλένετε όλο το κεφάλι του παιδιού.

Το στήθος του νεογνού

Μπορεί να είναι πρησμένο παροδικά λόγω των ορμονών της μητέρας που περνούν στο μωρό. Για τον ίδιο λόγo στα κορίτσια μπορεί να εμφανιστεί ψευδοπερίοδος- εκροή μικρής ποσότητος αίματος από τα έξω γεννητικά όργανα. Τα φαινόμενα αυτά είναι παροδικά και δεν πρέπει να σας ανησυχούν.

Κενώσεις

Οι πρώτες κενώσεις είναι πρασινόμαυρες και λέγονται μηκώνιο. Στη συνέχεια γίνονται πράσινο-καφέ και μετά κίτρινες. Το μωρό που θηλάζει μπορεί να έχει φυσιολογικά ακόμα και 8 κενώσεις την ημέρα, (αλλά μπορεί να έχει και μία μαλακή – φυσιολογική κένωση ανά 1-2 βδομάδες, μετά την 3^η-4^η εβδομάδα ζωής)

Καθαριότητα και υγιεινή

Αν ο αφαλός του νεογνού δεν έχει πέσει, θα πρέπει να τον καθαρίζετε 3-4 φορές τη μέρα με καθαρό οινόπνευμα. Μπάνιο γίνεται κάθε μέρα στο βρέφος (καλύτερα σταθερή / απογευματινή ώρα). Πριν κλείσει ο αφαλός του, με σφουγγάρι κάτω από τρεχούμενο νερό βρύσης, που έχουμε δοκιμάσει πρώτα τη θερμοκρασία του με τον αγκώνα μας. Αφού κλείσει ο αφαλός του, το βουτάμε ολόκληρο σε μπανιερό. Η θερμοκρασία του νερού πρέπει να είναι ~ 30^οC και το βάθος του νερού ~10 cm.

Η απομάκρυνση των περιττωμάτων μετά την κένωση του εντέρου δεν είναι αρκετή για την υγιεινή των έξω γεννητικών οργάνων, ειδικά του κοριτσιού σας. Απαραίτητο είναι να επακολουθήσει επιμελής καθαρισμός της περιοχής με ειδικό ήπιο αντισηπτικό σαπούνι. Καλό είναι να αποφεύγετε τη χρήση μωρομάντηλων!!

Οι παρακάτω κανόνες καλό είναι να τηρούνται μετά από κάθε κένωση και ανεξάρτητα από την ηλικία του κοριτσιού σας:

- Σένα κομμάτι βαμβάκι βρεγμένο με νερό τοποθετήστε μικρή ποσότητα από το υγρό σαπούνι που συνιστούμε

- Σαπουνίστε την περιοχή με κατεύθυνση από εμπρός προς τον πρωκτό.

- Ξεπλύνετε την περιοχή με άφθονο νερό.

- Σκουπίστε επιμελώς με πετσέτα αποκλειστικά για την περιοχή του κοριτσιού σας που χρησιμοποιείται μόνο μια φορά. Οι πετσέτες μαζί με τα εσώρουχα του παιδιού σας θα πλένονται στο πλυντήριο σε πρόγραμμα 90^οC χωρίς ρούχα άλλων ατόμων.

Το δωμάτιο του νεογνού – το ντύσιμο

Η θερμοκρασία στο δωμάτιο θα πρέπει να κυμαίνεται από 18^ο-22⁰C για το τελειόμηνο νεογνό και 24-26⁰C για το πρόωρο. Αερίζετε συχνά το δωμάτιό του, μην καπνίζετε μέσα σ’αυτό και μην επιτρέπετε την επαφή του βρέφους με πολύ κόσμο (τουλάχιστον στην αρχή). Το κουνάκι δεν πρέπει να βρίσκεται κοντά σε ρεύματα (παράθυρα, πόρτες), αλλά ούτε και κοντά σε καλοριφέρ. Δεν πρέπει στο χώρο του παιδιού να τοποθετείται ναφθαλίνη ή καμφορά.

Το ντύσιμο του βρέφους μέσα στο σπίτι, εφόσον η θερμοκρασία του χώρου είναι η ενδεικνυόμενη, δεν χρειάζεται να είναι βαρύ, γιατί έτσι ιδρώνει και νιώθει άσχημα. Το παιδί δεν αρρωσταίνει επειδή κρυώνει αλλά επειδή κόλλησε κάποιο μικρόβιο, και τα πολύ ντυμένα λοιπόν παιδιά αρρωσταίνουν. Όσο λιγότερα ρούχα του φοράτε, τόσο πιο άνετα νιώθει και τόσο πιο εύκολα μπορείτε να το κρατάτε καθαρό. Για τον ίδιο λόγο μην το φασκιώνετε. Πρέπει να μπορεί να κουνάει τα πόδια και τα χέρια του. Ένα φανελάκι, μια φόρμα και μια ελαφριά ζακετούλα είναι αρκετά για τους χειμερινούς μήνες.

Πότε μπορώ να το βγάλω έξω;

Το βρέφος έχει ανάγκη από καθαρό αέρα και ήλιο όπως κι εσείς. Μην του κλείνετε λοιπόν τα παράθυρα και μην το κρατάτε μέσα όλο το χειμώνα από φόβο μήπως κρυώσει. Εφ’ όσον το βάρος του ξεπερνάει τα 3 κιλά και ο καιρός είναι καλός, ντύστε το καλά, προστατεύοντας το κεφάλι με σκούφο και βγάλτε το στην ύπαιθρο. Αποφεύγετε τους κλειστούς χώρους και την πολυκοσμία

Πότε θα πρέπει να ανησυχήσω για την υγεία του;

Αν ο αφαλός του δεν κλείνει, μυρίζει άσχημα, βγάζει αίμα ή πύο, έχει κοκκινίλες.
Αν κάνει πολλούς εμετούς ή έχει πολλές κενώσεις που μυρίζουν.
Αν τα μάτια του τσιμπλιάζουν πολύ και τα βλέφαρα είναι πρησμένα
Αν είναι νωθρό ή αντίθετα πολύ ανήσυχο ή δεν θέλει να φάει .
Αν βήχει ή έχει γρήγορη αναπνοή
Αν έχει μελανιάσει ή χλομιάσει.
Αν ήταν λίγο ‘’κίτρινο’’ πριν φύγει από το μαιευτήριο και δεν ‘’ξεκιτρίνισε’’ τελείως σε 10-12 μέρες ή αντίθετα το ‘’κιτρίνισμα’’ γίνεται πιο έντονο.
Αν υπάρχει εξόγκωμα στα γεννητικά του όργανα και το βρέφος δείχνει να πονάει.

Τέλος, μην ξεχνάτε να τηρείτε με συνέπεια το πρόγραμμα εμβολιασμών του!

Το κάθε βρέφος που μεγαλώνει είναι ένα θαύμα. Γι αυτό χαρείτε το! Παιδιά με ευτυχισμένη βρεφική και παιδική ηλικία γίνονται σωστοί άνθρωποι!!